خال سرطانی چیست و چقدر خطرناک است؟

خال سرطانی بدخیم هشداری جدی برای سرآغاز خطرناک‌ترین نوع سرطان پوست در افراد است. این روزها که زندگی‌های ماشینی در محاصره مجموعه‌ای از آلاینده‌های شیمیایی قرار دارد، سرطان پوست بیش از گذشته، خودش را میان ما جا داده است. بی‌تردید بهترین و ابتدایی‌ترین علامتی که با جدی‌ گرفتن آن می‌توانیم خودمان را از چنگال مهیب و خوفناک این بیماری نجات دهیم، خال‌های سرطانی هستند. اینکه خال سرطانی چیست و چگونه درمان می‌شود، موضوعی است که در ادامه این نوشتار به بررسی جامع آن می‌پردازیم.

تعریف خال سرطانی

برای اینکه با ماهیت واقعی خال سرطانی آشنایی کامل پیدا کنید، بد نیست ابتدا نگاهی به نحوه شکل‌گیری خال‌ها در بدن داشته باشیم. خال‌های بدن توسط سلول‌هایی تحت عنوان ملانوسیت‌ها خلق می‌شوند. رسالت ملانوسیت‌ها در بدن، تولید ملانوم‌ها یا رنگدانه‌های طبیعی پوست و توزیع یکنواخت آن‌ها میان سایر سلول‌های پوستی است. زمانی که ملانوسیت‌ها به جای انتقال رنگدانه‌ها به تمام بخش‌های مختلف بدن، به شکل خوشه‌ای یا گروهی در یک ناحیه خاص تجمع داشته باشند، با توده‌های ریز و درشتی مواجه می‌شویم که خال نام دارند.

طبیعتا تمام خال‌های پدیدآمده از دل این فرایند، خال سرطانی نیستند. بخش اعظمی از این توده‌ها را خال‌های معمولی تشکیل می‌دهند که نقطه اشتراک تمامی آن‌ها فرایند رشدی بسیار کند و داشتن رنگ و ظاهر یکسان است. در مقابل، خال‌های سرطانی رشدی کاملاً غیرطبیعی دارند و از نظر تقارن، رنگ و اندازه، تفاوت‌های بارزی با سایر خال‌های بدن دارند.

جالب است بدانید که خال‌های سرطانی غالباً در نتیجه عملکرد بد سلول‌های ملانوسیتی به وجود می‌آیند. این عملکرد بد هم طبق نظر پزشکان، حاصل جهش‌های ژنتیکی و آسیب‌های DNA موجود در این سلول‌هاست. شایان ذکر است که این آسیب‌ها و جهش‌ها، هم می‌تواند پیامد وراثت و ژنتیک و هم از عوارض عوامل محیطی مانند نور آفتاب است.

خال سرطانی چیست

با علائم خال سرطانی آشنا شوید

همان‌طور که در بخش قبلی گفته شد، خال سرطانی بدخیم یا ملانوما در نتیجه تکثیر غیرطبیعی سلول‌های ملانوسیتی به وجود می‌آید. قاعدتاً تشخیص این نوع خال‌ها در مراحل اولیه، کار چندان ساده و راحتی نیست. به همین دلیل هم توصیه می‌شود چکاپ منظم پوست و موشکافی دقیق خال‌ها را کاملاً جدی بگیرید. البته که در این مسیر پرچالش، نشانه‌های خال‌ سرطانی می‌تواند در تشخیص به موقع این عارضه به شما کمک کند. این نشانه‌ها عبارتند از:

• تغییر شکل، رنگ و اندازه خال‌های قدیمی
• حساس و دردناک‌بودن خال‌
• احساس خارش و خونریزی در محل خال
• بروز لکه‌های صاف و قرمزرنگ روی خال
• براق و صاف‌بودن خال‌
• پوسته‌پوسته‌شدن خال‌
• بروز لک‌های سیاه یا ضایعات تیره زیر ناخن‌ها

راه‌های تشخیص خال سرطانی

سرطان پوست ملانوما جزو سرطان‌های شایع نیست؛ اما به دلیل سرعت انتشار بالا به سایر قسمت‌های بدن می‌تواند جدی‌ترین و خطرناک‌ترین نوع سرطان باشد. ازهمین‌رو، تشخیص زودهنگام خال‌ سرطانی بدخیم توسط پزشک می‌تواند گامی مؤثر برای درمان این عارضه محسوب ‌شود. مسلما تشخیص این پدیده، تنها با شناخت کامل مشخصات خال سرطانی امکان‌پذیر خواهد بود که پزشک معالج این فرایند را با کمک قانون معاینه ABCDE به انجام می‌رساند. شرح کامل این نوع معاینه در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

• A یا عدم تقارن (Asymmetry): خال‌های معمولی از نوع خال‌های متقارن هستند. این در حالی است که خال‌های سرطانی عموما تقارن لازم را در رنگ، طرح و ضخامت ندارند. معنی عدم تقارن یعنی یکسان‌نبودن بخشی از خال سرطانی با بخش دیگر آن است.
  
  
• B یا حاشیه (Border): اگر از خودتان می‌پرسید: «خال سرطانی چه شکلیه؟» بد نیست نگاهی به خال‌های معمولی خود داشته باشید. معمولا این گروه از خال‌ها حدومرز مجزا و حاشیه‌های هموار و گردی دارند. در مقابل، خال‌های سرطانی قائل به هیچ حد و مرزی نیستند و در بسیاری از موارد، تشخیص مرزهای این نوع خال از یکدیگر، کاری غیرممکن به نظر می‌رسد.
  
  
• C یا رنگ (Color): یکی دیگر از راه‌های تشخیص ملانوما خال سرطانی بدخیم، توجه به رنگ آن است. خال‌های سرطانی برخلاف خال معمولی با گذشت زمان رنگی تیره و سیاه پیدا می‌کنند. ضمن اینکه بسیاری از این خال‌ها طیف رنگی یکسانی ندارند.
  
  
• D یا قطر (Diameter): وقتی صحبت از اندازه خال‌های سرطانی می‌شود، باید بدانید که این مدل خال به سرعت قابل بزرگ‌شدن است. در حالت کلی زمانی که سایز و اندازه یک خال بیش از 6 میلی‌متر باشد باید به وجود خال‌های سرطانی شک کرد.
  
  
• E یا تغییر شکل و حالت (Evolving): خال‌های معمولی در تمام عمر، شکل، رنگ و اندازه خود را حفظ می‌کنند. در مقابل، خال‌های سرطانی در برهه‌های زمانی مختلف، از نظر ابعاد دچار تغییرات شگرفی می‌شوند. بنابراین از عدم ثبات شکل خال‌ها نیز می‌توان به عنوان سرنخ دیگری برای تشخیص خال‌های سرطانی یاد کرد.

عکسی از انواع خال سرطانی

انواع خال سرطانی چه هستند؟

خال‌های سرطانی ملانوم انواع و اقسام گوناگونی دارند که از میان آن‌ها 4 گروه، نشانه‌های تشخیصی دقیق‌تری از سرطان را در اختیار پزشکان قرار می‌دهد. این 4 گروه از انواع خال عبارتند از:

• خال‌های سرطانی ملانوم لینیگو مالینا (Lentigo Maligna)
• خال‌های سرطانی نودال
• خال‌های سرطانی پخش سطحی
• خال‌های سرطانی (Acral-Lentiginous)

درمان خال سرطانی چگونه است؟

اگر می‌خواهید بدانید آیا خال سرطانی کشنده است یا نه، ابتدا باید با فرایند درمان این عارضه آشنایی کامل پیدا کنید. درمان خال‌های سرطانی بستگی زیادی به مرحله این بیماری، محل قرارگیری خال‌ و وضعیت سلامت کلی بیمار دارد. به طور کلی، روش‌های درمان خال‌های سرطانی یکی از موارد زیر خواهد بود:

جراحی خال سرطانی

جراحی یکی از بهترین و مؤثرترین روش‌های درمان سرطان پوست در مراحل اولیه شکل‌گیری این عارضه است. این روش در مرحله صفر با جداکردن بخشی از خارجی‌ترین لایه پوست، یعنی اپیدرم انجام می‌شود. جراحی مرحله اول و دوم این بیماری به برداشتن خال سرطانی و بافت‌های مشکوک اطراف آن اختصاص پیدا می‌کند. در مرحله سوم و چهارم که ملانوم به سایر بخش‌های بدن، از جمله غدد لنفاوی سرایت کرده است؛ جراحی با برداشتن قسمت‌هایی از این سیستم سبب از بین‌بردن تومورهای سرطانی می‌شود.

شیمی‌درمانی برای درمان خال سرطانی

روش دیگر در درمان تومورهای سرطانی پوست، استفاده از تکنیک‌های شیمی‌درمانی است. پزشکان در این روش تلاش می‌کنند تا با تکیه‌کردن بر مصرف داروها، فرآیند رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی در بدن را کاملا متوقف کنند.

پرتودرمانی خال سرطانی چیست؟

گاهی از اوقات، فرایند درمان خال‌های سرطانی با کمک پرتوهای قوی، همچون اشعه ایکس صورت می‌پذیرد. این روش که پرتودرمانی نام دارد، اثربخشی بسیار بالایی در تخریب، خنثی یا کوچک‌کردن سلول‌های سرطانی پوست دارد.

ایمونوتراپی خال سرطانی

ایمونوتراپی عنوانی برای مجموعه‌ای از داروهاست که با هدف تقویت سیستم ایمنی مصرف می‌شود. در این روش، با تقویت سیستم ایمنی، شناسایی کامل سلول‌های سرطانی با سرعت و راحتی بیشتری انجام می‌پذیرد.

درمان هدفمند خال سرطانی

درمان‌های هدفمند همان‌طور که از نام آن‌ها پیداست، مستقیماً سلول‌های سرطانی را مورد هدف خود قرار می‌دهند. در این روش، برخلاف شیمی‌درمانی، تنها سلول‌های پوستی که فرایند رشدی غیرطبیعی دارند، توسط داروها از بین می‌روند.

خال سرطانی در یک کلام

سرطان پوست بیشتر از آنچه که فکرش را بکنید، در کمین است. یکی از نشانه‌ها و سرنخ‌های مهمی که ما را به موقع از وجود این بیماری مطلع می‌کند، خال‌های سرطانی هستند. این گروه از خال‌ها در مقایسه با سایر خال‌های معمولی، اشکالی نامتقارن و رنگی مایل به تیره دارند. از آنجایی که تشخیص دقیق این نوع خال‌ها پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد، توصیه می‌کنیم مراجعه زودهنگام به پزشک و چکاپ ماهانه پوست و تغییرات پوستی را کاملا جدی بگیرید.